ประวัติศาสตร์ของไพ่ : ศิลปะแห่งเลขคณิต

ประวัติศาสตร์ของไพ่ : ศิลปะแห่งเลขคณิต

ไพ่หรือเกมการ์ด เป็นเกมที่ได้รับความนิยมอย่างมากในหมู่นักปาร์ตี้ทั่วโลก และมีกติกาการเล่นที่แตกต่างกันออกไปจนแยกเป็นเกมไพ่ชนิดต่าง ๆ นับพันนับหมื่นเกม

หากจะกล่าวถึงต้นกำเนิดของไพ่ ก็ต้องท้าวคามไปถึงต้นกำเนิดของกระดาษเสียก่อน โดยกระดาษ หรือ “เปเปอร์” (paper) นั้น เชื่อว่ามาจากคำว่า “ปาปิรุส” (papyrus) ซึ่งนักประวัติศาสตร์เชื่อว่ามีการใช้ปาปิรุสในอียิปต์มานานกว่า 3000 ปีก่อนศริสตกาล แต่ก็มีความแตกต่างจากกระดาษที่เป็นต้นกำเนิดของกระดาษในสมัยปัจจุบันที่มีกำเนิดในจีนช่วง 200 ปีก่อนคริสตกาล เนื่องจากปาปิรุสทำมาจากเปลือกชั้นในของปาปิรุสนั่นเอง

นักประวัติศาสตร์เชื่อว่าในช่วงคริสตศตวรรษที่ 9 ชาวจีนได้มีการคิดค้นไพ่กระดาษขึ้นมา โดยหลักฐานที่มีปรากฏเป็นเล่มแรกคือ “บันทึกของบัณฑิตโอว” ซึ่งได้พูดถึงการเล่นเกมไพ่ที่หายสาบสูญไป และระบุว่า การใช้ไพ่กระดาษส่วนหนึ่งเกิดจากการเปลี่ยนหนังสือม้วนมาเป็นแผ่นและหน้ากระดาษ

สำหรับการพิมพ์ไพ่กระดาษนั้นพิมพ์จากแม่พิมพ์ไม้แกะสลัก ซึ่งไพ่ที่ยังมีหลงเหลืออยู่เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์นั้นมักลงสีด้วยมือ ลวดลายด้านหลังไพ่ก็เป็นภาพวาดโดยศิลปินที่มีชื่อเสียงในยุคสมัยนั้น ๆ วาดเป็นรูปตัวละครต่าง ๆ ในนิยาย เช่น 108 ผู้กล้าแห่งเขาเหลียงซาน ซึ่งกระดาษของไพ่ก็ทำจากกระดาษที่หนาเป็นพิเศษ จึงทำให้มีความคงทน ซึ่งทำให้การสับไพ่ให้แตกนั้นยากกว่าไพ่ในปัจจุบันมาก

เกมไพ่นั้นได้มีการกระจายจากจีนไปสู่โลกตะวันตกโดยเส้นทางสายไหม ซึ่งหากไม่โดยชาวอาหรับก็โดยนักเดินทางอย่างมาร์โค โปโล ซึ่งเดินทางไปมาอยู่เสมอในช่วงสมัยราชวงศ์มองโกล ซึ่งมีหลักฐานเกี่ยวกับไพ่ที่เก่าแก่ที่สุดในยุโรปอยู่ที่เยอรมนีและสเปน จากปี 1377

เกมไพ่มีการแพร่หลายในยุโรปเป็นอย่างมาก โดยในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 14-15 มีการพูดถึงและเล่นกันอย่างแพร่หลาย จนมีคำสั่งจากกษัตริย์และศาสนจักรที่ห้ามเล่นไพ่บังคับใช้ออกมา

ต้นแบบของการออกแบบไพ่ในปัจจุบัน

การออกแบบดอกบนหน้าไพ่นั้นมีต้นกำเนิดในตะวันออกกลาง คือ มีทั้งหมด 4 ดอก ได้แก่ เหรียญ ถ้วย ดาบ และกระบอง ซึ่งเมื่อแพร่กระจายออกไปแต่ละสังคมแต่ละกลุ่มก็ได้มีการดัดแปลง นิยาม ออกแบบ และประยุกต์ให้เข้ากับความเชื่อและวัฒนธรรมของตนที่แตกต่างกันออกไป เช่น ไพ่ของชาวอิตาเลียน ถ้วนรหือจอกก็เป็นสัญลักษณ์ของคริสตจักร ดาบเป็นสัญลักษณ์ของกองทัพ เหรียญคือพ่อค้า และกระบองก็หมายถึงชาวนา หรือชาวเยอรมนีให้ ระฆังเป็นสัญลักษณ์ของชนชั้นนำ หัวใจแทนคริสตจักร ใบไม้เป็นตัวแทนของชนชั้นกลาง และลูกโอ๊ตแทนชาวนา เป็นต้น นอกจากนี้ ในแต่ละที่ก็มีการใช้จำนวนไพ่ที่แตกต่างกันออกไป เช่น ในอิตาลีมี 56 ใบ ใน 1 สำรับ เพราะไพ่ขอบ จะประกอบด้วย king queen knight และ knave

เมื่อความต้องการของไพ่ในตลาดมีสูงมากขั้นจนโรงงานที่ผลิตไพ่ต้นฉบับไม่สามารถผลิตออกมาได้ทันตามความต้องการของตลาด การออกแบบไพ่จึงมีการให้ความสำคัญในการสื่อสารมากกว่าศิลปะแบบเดิม ทำให้ลวดลายแบบเดิม ๆ ถูกเปลี่ยนมาเป็นลักษณะของ icon แทน เนื่องจากง่ายต่อการก็อปปี้ ซึ่งใช้การปั๊มตราเอา ทำให้ลวดลายของสัญลักษณ์ต่าง ๆ ถูกพัฒนามาเป็น icon ดังต่อไปนี้ “กระบอง” ถูกเปลี่ยนใหเป็น “ดอกจิก” “เหรียญ” ถูกเปลี่ยนเป็น “ข้าวหลามตัด” “ถ้วย”ถูกเปลี่ยนเป็น “โพแดง” และ “ดาบ” ก็ถูกเปลี่ยนเป็น “โพดำ”

หลังจากการปฏิวัติฝรั่งเศสในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 เมื่อพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 และแมรี่ อังตัวเนตถูกตัดศีรษะด้วยกิโยติน ทำให้สัญลักษณ์ของความเป็นสถาบันกษัตริย์ไม่ถูกยอมรับ และไพ่ขอบที่เป็นรูปกษัตริย์ถูกแทนที่ด้วยสัญลักษณ์ต่างๆ ที่เป็นเสรีภาพ ซึ่งแม้ในปัจจุบันจะใช้รูป King Queen Knaves (หรือ Jack) ก็ตาม แต่ก็ไม่ได้ใส่ชื่อของกษัตริย์ที่ระบุตัวตนเหมือนอย่างที่นิยมกันในช่วงยุคคริสต์ศตวรรษที่ 15-18

ปัจจุบันไพ่ the King of Hearts หรือ ไพ่คิงโพแดง เป็นไพ่คิงใบเดียวที่ ไม่มีหนวด และทำท่าเหมือนจะฆ่าตัวตายบางครั้งก็ถูกเรียกว่า “กษัตริย์อัตตวิบากกรรม” และคิงก็ถือดาบแทงเข้าหาศีรษะตัวเอง เชื่อว่าไพ่ใบนี้ อ้างถึงการสวรรคตของกษัตริย์ ชาร์ลเลอมาญ แต่บางกลุ่มก็เชื่อว่า ไพ่คิงโพแดง น่าจะเป็นเรื่องราวในตำนานของกษัตริย์อังกฤษ ริชาร์ดที่ 1 ที่เป็นที่ยกย่องด้านกวีซึ่งผิดหวังในเรื่องของความรัก จึงฆ่าตัวตาย

เป็นยังไงบ้างครับกับประวัติศาสตร์อันแสนสนุกของไพ่ที่ทุกคนต่างก็ต้องผูกพันกันมาบ้างไม่มากก็น้อย หากเพื่อน ๆ คนไหนสนใจอยากจะเล่นไพ่หรือเกมอื่น ๆ หรือหากอยากสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ปรึกษา หรือพูดคุยแลกเปลี่ยนเพิ่มเติม สามารถแอดไลน์มาคุยกันได้ที่ @gb747 หรือคลิก https://lin.ee/H0tUlRT

ติดตามข่าวสารเพิ่มเติม : Mr. GAMBIT

ติดตามผลงานการเล่นเกม Youtube Channel : Mr. GAMBIT

ติดตามผลงานเพิ่มเติม Facebook Fanpage : Mr. GAMBIT

สนใจสมัครสมาชิก > คลิก

พูดคุยกับ Mr. GAMBIT : @gb747 หรือคลิก Line